Tranh cãi quanh nhận định 'kết luận kiểm toán liên luỵ tới cơ quan thuế'

Góp ý về dự Luật Quản lý thuế (sửa đổi) chiều 15/11, đại biểu Phạm Trọng Nhân quan ngại khi dự luật thu hẹp quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan Kiểm toán nhà nước.

Dẫn số liệu cơ quan thuế mới thanh tra được 18% các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế, nghĩa là 82% còn lại “vẫn là khoảng trắng chưa được kiểm tra, phát hiện, đại biểu tỉnh Bình Dương cho rằng, việc thu hẹp nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của kiểm toán trong dự luật sửa đổi lần này “là chưa thận trọng, chưa toàn diện về cơ sở pháp lý, thực tiễn và Kiểm toán Nhà nước như bị đẩy ra ngoài vậy”.

“Điều cần phải làm lẽ ra là rà soát, bổ sung các cách thức để siết chặt các lỗ hổng thay vì hạn chế, thu hẹp các chủ thể có chức năng thanh tra, kiểm toán, làm trong sạch môi trường quản lý thuế”, ông Nhân nói.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc. Ảnh: Trung tâm thông tin Quốc hội

Đáp lại sau đó, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, cơ quan quản lý thuế, hải quan luôn thực hiện rất nghiêm túc các kết luận của cơ quan thanh tra, Kiểm toán Nhà nước. 

Qua thanh tra, kiểm tra năm 2017 ngành thuế xử lý 55.000 tỷ đồng, thu ngân sách 16.000 tỷ, xử lý giảm lỗ 37.000 tỷ. Tương tự, khi cơ quan kiểm toán nhà nước tại cơ quan thuế đối chiếu với doanh nghiệp cũng phát sinh thêm số thu tăng thêm cho ngân sách. Tuy nhiên, quá trình triển khai gặp vướng mắc khi cơ quan thuế bị người nộp thuế kiện do cho rằng kết luận đối chiếu truy thu thuế của kiểm toán không thoả đáng. 

“Chúng tôi đề nghị, ai kết luận thì người đó phải giải trình trước toà”, Bộ trưởng Tài chính nói và nhấn mạnh, ban soạn thảo sẽ tiếp tục rà soát, tiếp thu để quy định trong luật đúng Hiến pháp, pháp luật, cũng như đảm bảo quyền lợi người nộp thuế, các cơ quan liên quan.

Không đồng tình khi cho rằng kiểm toán thực hiện đối chiếu sai nên đối tượng nộp thuế kiện, liên luỵ đến cơ quan thuế, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc bấm nút tranh luận.

“Tôi làm Tổng Kiểm toán gần 3 năm và chưa có trường hợp nào từ kết luận của Kiểm toán Nhà nước để liên luỵ đến cơ quan thuế” – ông Phớc khẳng định, đồng thời nhấn mạnh việc cơ quan thuế để sót, lọt nguồn thu là hết sức lớn. 

Dẫn ví dụ đối chiếu các doanh nghiệp ngoài quốc danh 2 năm vừa rồi, Tổng Kiểm toán cho biết, thất thu thuế 94% so với số đối chiếu. Kiểm tra dữ liệu cho thấy chính việc chọn rủi ro không chính xác nên nhiều doanh nghiệp sau khi nằm trong dạng rủi ro không thu được thêm thuế. Hay kết quả kiểm toán việc ưu đãi đầu tư tại khu chế xuất ở TP HCM, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị truy thu gần 1.750 tỷ đồng…

“Kiểm toán nỗ lực kết sức mình khi được Quốc hội giao kiểm toán, không chỉ chi tiêu công, tài sản công mà kể cả hoạt động của cơ quan thuế trong vấn đề thu thuế. Chúng tôi chịu trách nhiệm về kết luận của mình”, Tổng Kiểm toán Nhà nước khẳng định và nói thêm rằng, “đụng” vào doanh nghiệp nào thì doanh nghiệp đó đều ý kiến, nhưng khi kiểm tra trở lại thì có doanh nghiệp đề nghị được nộp thuế mà không bị xử phạt.

Anh Minh