'Ý tưởng tăng thuế mua bán nhà đất ở nơi sốt ảo là vi hiến'

Gần đây, nhằm đề xuất Chính phủ điều chỉnh thuế giao dịch bất động sản để hạn chế đầu cơ, trong báo cáo gửi Quốc hội, Bộ Xây dựng cho biết sẽ nghiên cứu việc bổ sung chính sách thuế để góp phần bình ổn thị trường, chống đầu cơ bất động sản. Hướng đề xuất là Chính phủ có thẩm quyền điều chỉnh mức thuế giao dịch bất động sản để kịp thời bình ổn thị trường khi có biến động lớn.

Đề xuất này mới nằm trong diện nghiên cứu, song nhiều chuyên gia cho rằng ý tưởng này chưa thuyết phục. Có nhiều thập niên xây dựng và tư vấn phát triển các dự án nhà ở tại TP HCM, ông Nguyễn Văn Đực, đại diện Công ty địa ốc Xanh cho biết, cách đánh thuế này chỉ gây khó cho người mua sau cùng và tạo thêm áp lực, bất bình đẳng cho người nghèo.

Theo ông Đực, cách này khó giúp thị trường phát triển bền vững và chỉ giải quyết vấn đề từ ngọn, thậm chí là vi hiến. Cách tốt nhất để ngăn chặn sốt đất và chống nạn đầu cơ, theo ông, là đẩy mạnh tuyên truyền, minh bạch thông tin quy hoạch, có phương pháp và hệ thống dữ liệu nghiên cứu thị trường bài bản để cung cấp cho người dân.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, Lê Hoàng Châu cũng không đồng tình với đề xuất này. Theo ông, luật pháp phải áp dụng trên bình diện quốc gia và một sắc thuế phải đảm bảo tính bình đẳng đối với người dân ở mọi vùng miền trên cùng một lãnh thổ. 

Thông báo rao bán đất nền được dán trên đường quốc lệ. Ảnh: Vũ Lê

Các doanh nghiệp bất động sản cho rằng, hiện nay khái niệm sốt đất vẫn còn bị đánh giá rất cảm tính. 

Theo ông Nguyễn Văn Đực, thực chất cơ quan quản lý vẫn chưa đưa ra các căn cứ làm quy chuẩn như thế nào gọi là sốt đất và thiếu dữ liệu thống kê cập nhật sát diễn biến thị trường.

Đồng tình, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa Trần Khánh Quang cũng thấy hiện nay chưa có con số chuẩn hóa dữ liệu sốt đất, chỉ có các thống kê sơ bộ và lẻ tẻ. Thậm chí có nhiều tỉnh thành bị xem là vùng sâu, xa trong 6 tháng giá đất tăng 30-50% vẫn chưa được cơ quan chức năng cảnh báo đang sốt đất. 

“Ngay cả khái niệm sốt đất, sốt ảo còn bị cơ quan quản lý đánh giá cảm tính, thiếu cơ sở dữ liệu, thì nghiên cứu, đề xuất một sắc thuế áp dụng nơi diễn ra sốt đất có thể gây thêm rối loạn”, ông Quang nói.

Ông Quang phân tích, không nên đánh thuế theo vùng đang cảm nhận sốt vì điều này không rõ ràng, lại chưa có dữ liệu thống kê bài bản theo chuẩn quốc gia.

Cách ngăn chặn sốt đất theo chuyên gia Quang là cần công khai quy hoạch và minh bạch các văn bản pháp lý liên quan đến dự án để người dân cân nhắc trước khi mua nhà đất, tránh theo đám đông. Trên cơ sở đó mới dẹp được tình trạng, chủ đầu tư chưa đủ pháp lý nhưng vẫn bán hàng bằng chiêu đẩy mạnh quảng bá, thổi giá tạo sốt đất cục bộ. Về phía chính quyền cũng nên đơn giản hoá tinh gọn giải quyết pháp lý liên quan để tạo thị trường cạnh tranh lành mạnh, tránh bị lợi ích nhóm tạo sốt.

Giải pháp khả thi theo các chuyên gia là đánh thuế căn nhà thứ hai với mức thuế thấp. Sau đó vài năm, cơ quan quản lý sẽ có dữ liệu biết được tỉnh thành nào có dân đầu cơ nhiều.

Ông Lê Hoàng Châu cho rằng việc đánh thuế nên có lưu ý đến diện tích của nhà đất để đảm bảo công bằng, không đánh thuế vào các hộ gia đình đang ở chật, diện tích căn nhà thứ nhất và thứ hai, thứ ba đều quá nhỏ hẹp so với số m2 đầu người sử dụng. Các loại nhà ở xã hội; nhà ở tái định cư; nhà ở thương mại có giá trị dưới một tỷ đồng; nhà cấp 4 trở xuống cũng không nên thuộc diện này

Theo ông Châu, nếu có lộ trình đánh thuế căn nhà thứ hai một cách hợp lý sẽ thuyết phục hơn. Bởi lẽ, lộ trình đánh thuế căn nhà thứ hai vừa hỗ trợ cơ quan quản lý Nhà nước cập nhật hệ thống dữ liệu sở hữu nhà ở của người dân đồng thời góp phần giúp cho thị trường bất động sản phát triển bền vững, phòng chống đầu cơ và tăng thêm nguồn thu cho ngân sách.

Vũ Lê